Biegunka u osoby starszej – czym jest i jak się objawia?

Biegunka u osoby starszej w swoim przebiegu nie różni się od tej pojawiającej się u osób dorosłych czy dzieci. To wypróżnienia co najmniej trzy razy na dobę i więcej, które nierzadko charakteryzują się dużą gwałtownością. Konsystencja stolca jest najczęściej płynna, wodnista bądź półpłynna i może charakteryzować się dużo intensywniejszym zapachem. Mogą pojawić się w nim ślady śluzu, a nawet krwi. Podczas wypróżnienia, seniorowi może dokuczać ból brzucha, mocne skurcze mięśni gładkich jelit oraz gazy. Biegunce może również towarzyszyć gorączka. Warto wtedy monitorować temperaturę ciała i jeśli to tylko możliwe i nie towarzyszą temu inne objawy próbować obniżać ją w warunkach domowych.

Jakie są przyczyny biegunki u starszej osoby?

Biegunka u starszej osoby może być spowodowana wieloma czynnikami. Najczęściej jednak jest to zatrucie pokarmowe – bakteryjne lub wirusowe – które może być bardzo niebezpieczne dla seniora ze względu na ryzyko szybkiego odwodnienia. Oprócz tego za częste przyczyny uznaje się:

● Przyczyny pokarmowe np. nietolerancję laktozy – jeśli biegunki występują często i zawsze po zjedzeniu lub wypiciu nabiału, konieczne jest zaprzestanie podawania go seniorowi oraz wizyta u lekarza w celu potwierdzenia wstępnej diagnozy.
● Osłabienie perystaltyki jelit – spowodowane spadkiem napięcia mięśni gładkich i rozrostem bakterii.
● Powikłania cukrzycowe.
● Zaburzenia wchłaniania i trawienia tłuszczów.
● Stosowanie antybiotyków - biegunka może pojawić się w trakcie i/lub po zaprzestaniu ich przyjmowania.
● Stosowanie leków np. przeczyszczających, moczopędnych, stosowanych w schorzeniach tarczycy czy NLPZ. Choroby zapalne jelit, choroba Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego.
● Nowotwory  jelita grubego.

Jak zatem widać, przewlekła bądź ostra biegunka u osób starszych to problem, którego nie wolno bagatelizować. Może bowiem wiązać się z poważnymi chorobami. Oprócz tego powoduje ogromny dyskomfort u seniora i może osłabić jego stan zdrowia.

Biegunki u starszej osoby – ryzyko dla zdrowia

Ryzyko pojawienia się biegunki u starszej osoby wzrasta z wiekiem. Nie można temu zapobiec, choć oczywiście można przeciwdziałać pojawieniu się tego problemu na wiele sposobów. Warto jednak pamiętać, iż sama biegunka u osób starszych niesie ze sobą ryzyko pogorszenia stanu zdrowia seniora. Jakie przede wszystkim?

● Ryzyko odwodnienia – biegunka, ze względu na konsystencję kału, działa odwadniająco na organizm seniora, który nierzadko i tak nie jest wystarczająco nawodniony. Aby chronić przed ryzykiem odwodnienia, konieczne jest podawanie elektrolitów osobie starszej, a także podejmowanie wszelkich wysiłków, które mają zatrzymać biegunkę.
● Ryzyko odparzeń – niestety biegunka wiąże się z utrudnieniem czynności opiekuńczych nad seniorem, w tym utrzymania higieny. To z kolei wiąże się z większym rozwojem odparzeń i innych chorób skóry. Dlatego biegunki u osób starszych muszą wiązać się ze zwiększoną higieną, częstszym myciem i wycieraniem okolic intymnych, nawilżaniem i natłuszczaniem ich, a także korzystaniem z produktów chłonnych, takich jak pieluchomajtki dla dorosłych. 

Jeśli chcesz wiedzieć, że odpowiednio troszczysz się o seniora w czasie biegunki, przeczytaj artykuł „Jak dbać o higienę intymną u seniorów”. 

Przewlekła biegunka u osób starszych – jak ją zatrzymać?

Wiesz już, jak przebiega biegunka u osób starszych. Leczenie tego schorzenia nie jest proste, gdyż sama biegunka wiąże się ze zmianami w organizmie seniora. Najlepszym sposobem na walkę z biegunką są oczywiście środki farmakologiczne. Jednak zanim podasz je seniorowi, koniecznie skonsultuj się z lekarzem. Nie należy samodzielnie podawać farmaceutyków osobom starszym, chyba że są to wyłącznie środki zaradcze, dostępne w aptece bez recepty. Koniecznie pamiętaj, że biegunka nie występuje u seniora bez przyczyny. Zwykle jest powiązana z konkretnym schorzeniem, co warto omówić z lekarzem, zwłaszcza gdy biegunka utrzymuje się od kilku dni bądź w stolcu pojawia się śluz lub krew. 

Dieta przy biegunce u starszej osoby

Dieta przy biegunce u starszej osoby może okazać się niezwykle pomocna. W dużej mierze to właśnie ona odpowiada za stan jelit. Może również zaoszczędzić seniorowi nieprzyjemności związanych z problemami wydalniczymi. Co powinno się wyeliminować z diety osoby starszej, która cierpi na biegunki?

● Pełnoziarniste pokarmy, gdyż zawierają one duże ilości błonnika, który pobudza jelita
● Rośliny strączkowe, które mają właściwości wzdymające
● Tłuste pokarmy (są ciężkostrawne)
● Ostre przyprawy i ostre potrawy, które mogą podrażniać jelita i żołądek
● Cytrusy i soki owocowe, które działają podrażniająco

Jak powinna wyglądać dieta seniora przy biegunce? Musi składać się przede wszystkim z dań lekkostrawnych, takich jak gotowane warzywa i zupy, kleiki czy czerstwy chleb. Możliwe jest podawanie również owoców, takich jak czarne porzeczki i jagody, które hamują biegunkę. Dodatkowo zaleca się podawanie chłodnych napojów, na przykład herbaty czarnej, bez cukru. Polecane są także napary z rumianku, szałwii i mięty. Każde jednak z tych działań również w zakresie diety powinno być dostosowywane do przyczyny występowania biegunki, a najlepiej skonsultowane z lekarzem internistą.

Biegunki u starszej osoby to poważny problem, którego nie należy bagatelizować. Na szczęście można poradzić sobie z nią doraźnie, za pomocą leków i diety, a także – w razie konieczności – liczyć na pomoc lekarza.