Do jakiego lekarza się udać z problemem nietrzymania moczu
Artykuł powstał przy współpracy z dr n.med. Anitą Sikorą-Szubert
O problemie nietrzymania moczu mówi się najczęściej w konsekwencji osłabienia mięśni dna miednicy po wielu porodach oraz zwiększaniu ryzyka problemów z utrzymaniem moczu w okresie menopauzy czy w wieku starszym. Dzięki temu wiedza na temat tego schorzenia dociera do coraz szerszej liczby osób umożliwiając wczesne wykrycie dolegliwości i szybkie wdrożenie terapii. Konieczne jest jednak także zrozumienie, że nietrzymanie moczu to problem, z którym warto sobie radzić z pomocą specjalistów. Do jakiego lekarza z nietrzymaniem moczu można się więc zgłosić? Jaki lekarz pomoże w diagnostyce i leczeniu nietrzymania moczu, a jaki może wyłącznie nakierować Cię na innego diagnostę?
Jaki lekarz może Ci pomóc? Zacznij od zrozumienia samej choroby
Aby rozpocząć proces diagnostyczny oraz leczenie, najpierw konieczne jest zrozumienie, czym w ogóle jest nietrzymanie moczu. Jaki lekarz pomoże Ci z tym schorzeniem? O tym opowiemy poniżej. NTM to mimowolne popuszczanie niewielkich (bądź w zaawansowanych stadiach czy przy współwystępujących problemach neurologicznych większych ilości moczu) w trakcie dnia i/lub w nocy. Wyróżnić można cztery podstawowe rodzaje nietrzymania moczu:
● wysiłkowe,
● naglące,
● mieszane,
● z przepełnienia.
To, z jakim nietrzymaniem moczu się borykasz, powinien ustalić lekarz na podstawie wywiadu oraz przeprowadzonych badań diagnostycznych. Bardzo istotne jest, aby zgłosić się do specjalisty jak najszybciej, kiedy tylko pojawią się pierwsze epizody nietrzymania moczu. Według statystyk zwlekamy 6-9 lat zanim zgłosimy się do specjalisty z problemem NTM - jest to zdecydowanie zbyt późno - dolegliwości są już wtedy najczęściej mocno zaawansowane i mogą im współtowarzyszyć już inne objawy.
Jaki lekarz od nietrzymania moczu będzie odpowiedni?
Nietrzymanie moczu to problem dotyczący układu moczowego, którym zajmuje się lekarz urolog. Urolog jest specjalistą, który będzie zajmował się takimi problemami jak nietrzymanie moczu, nawracające infekcje układu moczowego, pęcherz nadaktywny. Z problemami nietrzymania moczu mężczyzna najczęściej będzie trafiał właśnie do urologa. Ginekolog będzie natomiast specjalistą do którego z tymi problemami będą zgłaszać się kobiety - szczególnie jeśli nietrzymanie moczu pojawi się w konsekwencji porodu, okresu menopauzy czy po wykonanym zabiegu ginekologicznym. Znajdziemy również specjalistów którzy zajmują się całym kompleksem miednicy mniejszej - uroginekologów (choć nadal nie stanowi to oddzielnej specjalizacji lekarskiej).
Najczęściej jednak pierwsze kroki kierujemy do lekarza internisty. To on potwierdza wstępnie objawy pacjenta bądź też kieruje go na konsultacje specjalistyczne po przeprowadzeniu wywiadu i badania. To również internista wystawia skierowanie do lekarza specjalisty, np. urologa. Lekarzem, który może pomóc w leczeniu problemów z NTM u seniorów jest geriatra. Geriatra może pomóc rozpoznać problem nietrzymania moczu i poradzić osobie starszej oraz rodzinie, jak dbać o zdrowie, jak dbać o higienę intymną u seniorów, jak leczyć schorzenia przewlekłe, które mogą wpływać na wystąpienie NTM.
Do jakiego lekarza udać się na pierwszą wizytę?
Wiesz już, jaki lekarz leczy nietrzymanie moczu. Jednak do kogo udać się na pierwszą wizytę? I przede wszystkim – jak ona przebiegnie? Pierwsza wizyta może odbyć się u internisty, ginekologa, geriatry lub bezpośrednio u urologa. Każdy lekarz, który otrzymuje od pacjenta informację o podejrzeniu nietrzymania moczu, będzie chciał przeprowadzić wywiad z chorym. O co będzie pytać lekarz?
● Kiedy zaczęły się problemy?
● Jak często oddawany jest mocz?
● Jak często pojawia się wyciek i w jakich sytuacjach do niego dochodzi?
● Czy mocz wycieka silnym strumieniem, czy może kropelkami?
● Czy występuje problem z bólem podczas oddawania moczu?
● Czy epizody nietrzymania moczu wiążą się z wysiłkiem fizycznym, kaszlem, kichaniem? Parciem na pęcherz?
● Czy mocz ma inną niż zwykle barwę lub zapach?
● Ile płynów jest wypijanych dziennie? Czy jest pita kawa lub alkohol?
Kobiety mogą również spodziewać się pytania o porody oraz o to, jak przebiegały. Czy waga urodzeniowa dziecka była większa? Czy poród był wywoływany oksytocyną? Czy był naturalny, czy może zakończył się cesarskim cięciem?
Wywiad to najważniejszy element pierwszego spotkania z lekarzem. Oprócz niego możesz spodziewać się dodatkowych badań, np. per rectum (przez odbyt np. badanie mężczyzny u urologa) czy per vaginam (przez pochwę - badanie kobiety u ginekologa). Możesz także otrzymać kilka skierowań. Lekarz może zalecić:
● Badanie ogólne moczu – celem wykluczenia infekcji, białkomoczu czy krwinkomoczu.
● USG pęcherza moczowego, jamy brzusznej, dna miednicy.
● Badanie objętości moczu zalegającego po mikcji.
● Badanie urodynamiczne.
● Cystografię.
Niektóre z tych badań zaleci prawdopodobnie dopiero urolog.
Przygotowanie do wizyty
Jeśli wiesz, że Twoim problemem jest nietrzymanie moczu, lekarz nie powinien Cię niczym zadziwić. Możesz bowiem bardzo dobrze przygotować się do wizyty. Przede wszystkim odpowiedz sobie na wszystkie pytania, które znajdują się w powyższym akapicie. Możesz także spisać odpowiedzi, by mieć pewność, że odpowiadasz najdokładniej, jak tylko się da. Kolejnym elementem badania, na który warto zwrócić uwagę, jest dzienniczek mikcji. Na czym on polega? Przez co najmniej 72 h musisz notować następujące rzeczy:
● Godzina mikcji.
● Ilość wypitego płynu w trakcie dnia.
● Ilość oddanego moczu w ml.
● Odczuwanie parcia na mocz (jego intensywność, czy jest słabe czy silne).
● Epizody gubienia moczu – czy miały miejsce w trakcie dnia i/lub w nocy, w jakich sytuacjach?
Dzienniczek mikcji pozwala określić, jak duże ilości moczu gubisz w trakcie dnia, a także jak często oddajesz mocz w sposób kontrolowany i ile płynów wypijasz. Dzięki uzupełnieniu go przed wizytą u lekarza, obraz twoich dolegliwości będzie dokładny i pomoże lekarzowi w odpowiedniej diagnozie. Ponadto dziennik mikcji pozwoli przyjrzeć się twoim nawykom toaletowym i da przestrzeń by je modyfikować.
Pamiętaj, że jeśli zauważasz u siebie problem nietrzymania moczu, możesz pomóc sobie doraźnie za pomocą produktów chłonnych, takich jak wkładki urologiczne. To dobry sposób na zmniejszenie dyskomfortu związanego z NTM i ochronę przed wilgocią. Z czasem, gdy lekarz odpowiednio Cię zdiagnozuje i wskaże metodę leczenia, wkładki nie powinny być już konieczne.
