Nietrzymanie moczu u osób starszych – powszechny temat tabu

Nietrzymanie moczu, zwane również inkontynencją, polega na mimowolnym, niezależnym od świadomej decyzji wycieku moczu, które prowadzi do częściowego lub całkowitego opróżniania pęcherza moczowego. W normalnych warunkach oddawanie moczu jest procesem zależnym od naszej woli, który możemy w pełni kontrolować. Gdy tracimy nad tym kontrolę możemy mówić właśnie o nietrzymaniu moczu. Jest to powszechny problem, który nie jest jednak często omawiany, dlatego dane NFZ mówią jedynie o około 2 mln pacjentów zmagających się z problemem nietrzymania moczu. Tymczasem szacuje się, że w rzeczywistości problem ten może dotykać nawet 5 mln Polaków.

Według danych Międzynarodowego Towarzystwa Kontynencji częstotliwość nietrzymania moczu wynosi średnio od 25 do 45 proc. w przypadku kobiet i od 1 do 39 proc. u mężczyzn. Odsetek ten znacznie zwiększa się u osób wraz z wiekiem, co jest efektem naturalnego procesu starzenia się i osłabienia mięśni dna miednicy czy zmian w funkcjonowaniu układu moczowego.

Nietrzymanie moczu u osób starszych – rodzaje inkontynencji

Problem nietrzymania moczu może występować w różnych formach, a ich podłożem mogą być różne przyczyny. Pierwszym niepokojącym objawem może być na przykład popuszczanie kilku kropel podczas śmiechu czy kaszlu. O nietrzymaniu moczu mówimy również w przypadku, gdy senior nie jest w stanie utrzymać moczu przy pełnym pęcherzu.

Wśród najczęstszych typów nietrzymania moczu u osób starszych wyróżnia się:

• wysiłkowe nietrzymanie moczu – występuje, gdy dochodzi do wycieku moczu w wyniku zwiększonego ciśnienia w jamie brzusznej, np. podczas kaszlu, kichania czy chociażby śmiechu,
• naglące nietrzymanie moczu – charakteryzuje się nagłą, silną potrzebą oddania moczu, którą trudno powstrzymać,
• nietrzymanie moczu z przepełnienia – najczęściej spowodowane jest przeszkodą w odpływie moczu z pęcherza, który jest przepełniony i często też bardzo rozciągnięty, a mocz stale lub okresowo mimowolnie wycieka. Ten typ nietrzymania moczu najczęściej dotyczy mężczyzn z powiększonym gruczołem krokowym.

U niektórych Pacjentów możemy zaobserwować również mieszane nietrzymanie moczu, które jest połączeniem objawów wysiłkowego i naglącego nietrzymania moczu.

Przyczyny nietrzymania moczu u osób starszych

Nietrzymanie moczu u osób starszych jest jednym z głównych problemów zdrowotnych, z jakim możemy spotkać się w tym wieku. Podstawową przyczyną tego schorzenia jest problem związany z siłą mięśni dna miednicy, których zadaniem jest utrzymywanie narządów miednicy mniejszej, takich jak pęcherz moczowy, macica i odbytnica w odpowiednim ustawieniu. Nietrzymaniu moczu może również towarzyszyć silna potrzeba udania się do toalety, czyli tak zwane parcie naglące. Co więcej – seniorzy równie często zmagają się z problemem moczenia nocnego.

Nietrzymanie moczu może również pojawić się jako objaw towarzyszący innych chorób, takich jak cukrzyca, stwardnienie rozsiane czy przerost gruczołu krokowego. Ważna jest świadomość efektów ubocznych przyjmowanych leków, które mogą wpływać na funkcje układu moczowego, a co za tym idzie – trzymanie moczu.

Jedną z głównych przyczyn nietrzymania moczu lub problemów z efektywnym opróżnieniem pęcherza u mężczyzn jest przerost gruczołu krokowego lub konsekwencje leczenia nowotworu tego gruczołu. Jeśli tylko pojawią się trudności z oddawaniem moczu, uczucie niepełnego opróżnienia pęcherza czy też występuje przerywany strumień moczu, warto zgłosić się do lekarza, aby ustalić przyczynę tych dolegliwości. W wieku starszym, szczególnie po 60. roku życia, wzrasta ryzyko nowotworu gruczołu krokowego, dlatego wczesne zgłoszenie się do specjalisty jest niezwykle ważne.

Co na nietrzymanie moczu u starszej osoby, czyli jak podnieść komfort seniora?

Leczenie nietrzymania moczu u osób starszych powinno rozpocząć się przede wszystkim od wizyty u lekarza. Specjalista przeprowadzi dokładny wywiad, oceni stopień zaawansowania problemu oraz zleci konieczne badania. Warto zaznaczyć, że nietrzymanie moczu wśród seniorów może być objawem chorób kardiologicznych czy neurologicznych. Dopiero na tej podstawie będzie w stanie włączyć odpowiednie leczenie. To może obejmować farmakoterapię, ale również terapię behawioralną polegającą na nauce kontroli pęcherza oraz ćwiczeniach mięśni dna miednicy. W przypadku nietrzymania moczu u osób starszych, bardzo ważne jest również zadbanie o ich komfort życia i codziennego funkcjonowania. W tym pomóc może między innymi bielizna chłonna Elly przeznaczona dla osób ze średnim nietrzymaniem moczu lub cieńsze wkładki chroniące przed wilgocią, które świetnie sprawdzą się w przypadku osób popuszczających mocz.

Pamiętajmy jednak, że podstawą dbałości o zdrowie seniora jest wizyta u lekarza specjalisty, jak również konsultacja z fizjoterapeutą urologicznym. W przypadku jakichkolwiek problemów z układem moczowym – niezależnie od wieku czy stopnia nasilenia dolegliwości – konieczna jest odpowiednia diagnostyka. Dopiero ona pozwoli na wdrożenie odpowiedniego leczenia, które może znacznie poprawić codzienne funkcjonowanie i podnieść komfort życia.