Co to jest menopauza? 

Menopauza niesie za sobą szereg trwałych zmian hormonalnych. Jest naturalnym i nieuniknionym etapem, którego wcześniej czy później doświadczy każda kobieta. Zatem, co to jest menopauza? 

Oznacza ona całkowite ustanie miesiączkowania w wyniku utraty aktywności pęcherzykowej jajników oraz zmian w stężeniu hormonów płciowych. Co jednak ważne – z medycznego punktu widzenia, by móc zdiagnozować menopauzę, w ciągu kolejnych 12 miesięcy od ostatniej miesiączki nie może pojawić się już żadne krwawienie. To, ile trwa menopauza jest kwestią bardzo indywidualną i zależną od wielu czynników, jednak zwykle proces wygasania czynności jajników trwa około 10 lat. 

Klimakterium jest naturalnym stanem pojawiającym się u kobiet zazwyczaj pomiędzy 45. a 55. rokiem życia. W momencie, gdy ustanie miesiączkowania ma miejsce wcześniej – a szczególnie wtedy, gdy ostatnia miesiączka pojawia się przed 40. rokiem życia – wówczas miejsce ma przedwczesna menopauza. Jakie są jej objawy, przyczyny i skutki? 

Przedwczesna menopauza – objawy

Zazwyczaj średni wiek, w którym zaczyna się menopauza to 50. rok życia. Niekiedy jednak pierwsze objawy przekwitania obserwują kobiety o wiele młodsze. Przedwczesna menopauza jest jednostką chorobową kwalifikowaną jako jedna z siedmiu grup zaburzeń miesiączkowania. O przedwczesnej menopauzie mówimy w momencie, gdy wygasanie czynności jajników, a tym samym ostatnia menstruacja ma miejsce przed ukończeniem przez kobietę 40. roku życia. Warto jednak wiedzieć, że w sporadycznych przypadkach występuje przedwczesna menstruacja w wieku 30 lat. Choć w tym wieku pierwsze objawy menopauzy można łatwo pomylić ze zmęczeniem czy nerwicą, warto wiedzieć, w jaki sposób ją rozpoznać. Jakie objawy przedwczesna menopauza może dawać? 

Do pierwszych objawów menopauzy zaliczamy między innymi: 

• zaburzenia miesiączkowania,
• nerwowość i zaburzenia nastroju,
• nawracające uderzenia gorąca,
• nadmierne pocenie,
• kołatanie serca,
• problemy z zasypianiem,
• suchość pochwy,
• obniżone libido.

Co jednak najważniejsze, w przypadku przedwczesnej menopauzy objawy mogą być widoczne także w jędrności czy elastyczności tkanek. Wczesna niewydolność jajników, która prowadzi do obniżenia poziomu estrogenów, może również wpływać na fizjologię skóry. Wówczas widoczne może być przesuszenie i szorstkość skóry, zmiany pigmentacyjne i utrata jędrności skóry czy wystąpienie trądziku różowatego. 

Przedwczesna menopauza – przyczyny 

Wiele osób utożsamia występowanie menopauzy z naturalnym procesem starzenia się kobiety. W przypadku menopauzy, która występuje około 10 lat wcześniej, trudno jest mówić o naturalnym mijaniu czasu. Gdzie swoje podłoże może mieć przedwczesna menopauza? Przyczyny jej mogą być związane między innymi z takimi czynnikami jak: 

• predyspozycje genetyczne,
• zabiegi medyczne (m.n. wycięcie jajników),
• infekcje i choroby zakaźne,
• zaburzenia metaboliczne,
• choroby autoimmunologiczne (choroba Hashimoto, choroba Addisona, reumatoidalne zapalenie stawów),
• zaburzenia hormonalne,
• palenie papierosów,
• chemioterapia lub radioterapia. 

Przedwczesna menopauza – skutki

Przedwczesna menopauza w wieku 30 lat czy nawet przed ukończeniem 40. roku życia nie jest pożądana w przypadku żadnej kobiety. Zastanawiając się jednak nad zagadnieniem: “przedwczesna menopauza – skutki”, jako jeden z pierwszych wskazuje się zazwyczaj obniżoną płodność. Co warto wiedzieć w kwestii “przedwczesna menopauza a ciąża”? 

Zasadniczo, podczas menopauzy komórki jajowe przestają być produkowane, co oznacza brak możliwości zapłodnienia. Warto jednak mieć na uwadze, że w przypadku wczesnej menopauzy może się zdarzyć sporadyczna owulacja, jednak szanse na zajście w ciążę są minimalne. Kobiety, które myślą jeszcze o powiększeniu rodziny, powinny skonsultować się ze specjalistą i zapoznać się z możliwościami leczenia. Pamiętajmy jednak, że ustanie płodności to nie jedyna konsekwencja przedwczesnej niewydolności jajników. 

Skutkami przedwczesnej menopauzy jest także zwiększone ryzyko wystąpienia zakrzepicy, osteoporozy czy znacznie większe ryzyko chorób układu krążenia. Reumatoidalne zapalenie stawów, częstsze infekcje układu moczowo-płciowego, a przede wszystkim ryzyko pojawienia się zaburzeń natury psychicznej związanych z depresją czy nerwicą – to kolejne skutki przedwczesnego klimakterium.

Przedwczesna menopauza – leczenie

W tym momencie wiele kobiet, które doświadczają przedwczesnej menopauzy zastanawia się nad możliwościami jej leczenia. Czy można opóźnić moment pojawienie się objawów menopauzy? Czy można jakkolwiek zapobiec przedwczesnej menopauzie? 

W tym przypadku kluczowe jest przeprowadzenie szczegółowej diagnostyki i skonsultowanie się ze specjalistą, który przeprowadzi rozszerzone badania. Kluczowe jest tutaj USG dopochwowe, cytologia czy szereg badań laboratoryjnych dotyczących hormonów produkowanych przez jajniki oraz przysadkę mózgową. Wystąpienia menopauzy nie da się zahamować, natomiast można podjąć leczenie, by podtrzymać wszystkie funkcje organizmu kobiety i znacznie polepszyć jej samopoczucie oraz zwiększyć komfort życia. W tym celu lekarz może zaproponować tak zwaną hormonalną terapię zastępczą, która ma na celu uzupełnienie poziomu hormonów odpowiedzialnych za pobudzenie do pracy jajników. Miejmy jednak na uwadze, że nie jest to sposób na przedłużenie młodości, a jedynie przywrócenie kobiecie komfortu codziennego życia i wyeliminowanie dolegliwości związanych z przekwitaniem. Leczenie farmakologiczne powinno być wsparte odpowiednią dietą, zmniejszająca skutki przebiegu przedwczesnej menopauzy, ale i odpowiednią dawką ruchu.